..σχετικά με την έναρξη και λήξη του δικαιώματος σύνταξης από τον ΕΦΚΑ

«Γνωστοποίηση διατάξεων του άρθρου 1 του Ν.4554/2018 σχετικά με την έναρξη και λήξη του δικαιώματος σύνταξης από τον ΕΦΚΑ».

Κοινοποιούμε τις διατάξεις του άρθρου 1 του Ν.4554/2018 «Aσφαλιστικές και συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις-Αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας-Ενίσχυση της προστασίας των εργαζομένων-Επιτροπεία ασυνόδευτων ανηλίκων και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 130Α ΄/18.07.2018), καθώς και το με αρ. πρωτ. Φ. 80000/ Δ17/οικ.42679/976/06.08.2018 έγγραφο του ΥΠΕΚΑΑ, με το οποίο γνωστοποιήθηκαν οι διατάξεις αυτές στον ΕΦΚΑ, οι οποίες καθορίζουν ενιαίες προϋποθέσεις έναρξης και η λήξης του δικαιώματος σύνταξης λόγω γήρατος, αναπηρίας και θανάτου από το Φορέα.

Η ισχύς του άρθρου αυτού αρχίζει για όλους τους ασφαλισμένους σε πρώην φορείς που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ από τη δημοσίευση του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (άρθρο 73), δηλαδή από τις 18.7.2018. Ειδικά για τους συνταξιοδοτούμενους με βάση τις διατάξεις του τέως ΟΓΑ, οι διατάξεις του άρθρου αυτού εφαρμόζονται από 1.1.2019.

..σχετικά με την συνταξιοδότηση ασφαλισμένων

Παροχή οδηγιών σχετικά με την συνταξιοδότηση ασφαλισμένων που εμπίπτουν στις ρυθμίσεις της παρ. 1 του άρθρου 17 και των παρ. 1 και 2 του άρθρου 36 του ν. 4387/2016.

1. ΓΕΝΙΚΑ:

Άρθρο 17 παρ. 1 και άρθρο 36 παρ. 1

Με τις διατάξεις των άρθρων 17 παρ. 1 και 36 παρ. 1 του ν. 4387/2016 οι ασφαλισμένοι, ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής στην ασφάλιση (παλαιοί και νέοι ασφαλισμένοι), οι οποίοι μέχρι 31.12.2016 είχαν υποχρέωση ασφάλισης σε περισσότερους του ενός από τους ενταχθέντες στον ΕΦΚΑ φορείς κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο λόγω άσκησης περισσοτέρων της μιας επαγγελματικών δραστηριοτήτων, καταβάλουν από 1.1.2017 για κάθε μια από τις δραστηριότητες τους τις προβλεπόμενες από τα άρθρα 38, 39 και 40 του ν. 4387/2016υποχρεωτικές ασφαλιστικές εισφορές.

Η βασική διαφοροποίηση που επέρχεται στο προϊσχύον νομοθετικό καθεστώς με τις κοινοποιούμενες διατάξεις (παρ. 7 του άρθρου 36 του ν. 4387/2016) αφορά στην κατάργηση του άρθρου 39 του ν. 2084/1992, το οποίο προέβλεπε ότι στην περίπτωση ασφαλισμένων από 1.1.1993 και εφεξής που ασκούσαν περισσότερες της μιας επαγγελματικές δραστηριότητες, η υποχρεωτική ασφάλιση χωρούσε σε ένα μόνο φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο.

Άρθρο 36 παρ. 2

Με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 36 του ν. 4387/2016, για τους ασφαλισμένους, ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής στην ασφάλιση (παλαιοί και νέοι ασφαλισμένοι), που μέχρι 31.12.2016 παρείχαν εξαρτημένη εργασία και ταυτόχρονα αυτοαπασχολούντο σε δραστηριότητες για τις οποίες υπάγονταν στην ασφάλιση ενός φορέα κύριας ασφάλισης προβλέπεται ότι από 1.1.2017 καταβάλουν υπέρ ΕΦΚΑ α. μηνιαία ασφαλιστική εισφορά για το εισόδημα από την εξαρτημένη εργασία, σύμφωνα με το άρθρο 38 του ν. 4387/2016, και β. ασφαλιστική εισφορά για το εισόδημα από άσκηση ελεύθερου επαγγέλματος, σύμφωνα με το άρθρο 39 του ν. 4387/2016. Στην περίπτωση αυτή δεν έχει εφαρμογή η παρ. 3 του άρθρου 39 του ν. 4387/2016.

Οι ασφαλισμένοι οι οποίοι μέχρι 31.12.2016 ασφαλίζονταν λόγω πολλαπλής δραστηριότητας σε περισσότερους του ενός ασφαλιστικούς φορείς σύμφωνα με τα άρθρα 17 παρ. 4 και 36 παρ. 5 του ν. 4387/2016, λαμβάνουν για τον παράλληλο χρόνο ασφάλισης τους μέχρι 31.12.2016 επιπλέον συνταξιοδοτική παροχή για κάθε έτος που έχει καταβληθεί επιπλέον εισφορά, η οποία υπολογίζεται με ετήσιο συντελεστή αναπλήρωσης 0,075% για κάθε ποσοστιαία μονάδα (1%) επιπλέον εισφοράς, ενώ ο συντάξιμος μισθός σε αυτήν την περίπτωση προκύπτει λαμβάνοντας υπόψη τη βάση υπολογισμού της επιπλέον εισφοράς, εφαρμοζομένων των σχετικών προβλέψεων του άρθρου 8 και 28 του ν. 4387/2016.

Επισημαίνεται ότι τα ανωτέρω δεν ισχύουν για τους ασφαλισμένους της παρ. 2 του άρθρου 36 ελεύθερους επαγγελματίες και μισθωτούς που ασφαλίζονταν στον ίδιο ασφαλιστικό φορέα, γιατί μέχρι 31.12.2016 δεν κατέβαλαν διπλές εισφορές, αλλά μόνο μία εισφορά.

Για την εφαρμογή των ανωτέρω ρυθμίσεων και κατόπιν ερωτημάτων που έχουν υποβληθεί στην Υπηρεσία σχετικά με τη συνταξιοδότηση των ανωτέρω προσώπων, διευκρινίζουμε τα εξής:

2. ΚΑΛΥΠΤΟΜΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΑ

Άρθρα 17 παρ. 1 και 36 παρ. 1:

α) Οι μέχρι 31.12.1992 ασφαλισμένοι (παλαιοί ασφαλισμένοι), που μέχρι 31.12.2016 υπάγονταν, λόγω άσκησης περισσοτέρων της μιας επαγγελματικών δραστηριοτήτων, υποχρεωτικά στην ασφάλιση δύο ή περισσοτέρων πρώην φορέων κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο και κατέβαλαν δύο ή περισσότερες ασφαλιστικές εισφορές, και για τους οποίους από 1.1.2017 προκύπτει υποχρεωτική ασφάλιση στον ΕΦΚΑ και καταβάλλουν για κάθε αναληφθείσα επαγγελματική δραστηριότητα τις προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές, οι οποίοι υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης: α. είτε από 13.05.2016 μέχρι 31.12.2016 στους πρώην φορείς κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο β. είτε από 1.1.2017 και μετά στον ΕΦΚΑ.

β) Οι από 1.1.1993 ασφαλισμένοι (νέοι ασφαλισμένοι), που μέχρι 31.12.2016 είχαν περισσότερες της μιας επαγγελματικές δραστηριότητες και είχαν επιλέξει - πέραν της υποχρεωτικής ασφάλισης τους στον ένα φορέα - να συνεχίσουν προαιρετικά την ασφάλιση τους και στο δεύτερο φορέα καταβάλλοντας το σύνολο των προβλεπόμενων ασφαλιστικών εισφορών.

Άρθρο 36 παρ. 2:

Οι ασφαλισμένοι (παλαιοί και νέοι ασφαλισμένοι), που μέχρι 31.12.2016 υπάγονταν υποχρεωτικά στην ασφάλιση ενός πρώην φορέα κύριας ασφάλισης λόγω παροχής εξαρτημένης εργασίας και αυτοαπασχόλησης, οι οποίοι από 1.1.2017 καταβάλλουν στον ΕΦΚΑ για κάθε επαγγελματική δραστηριότητα τις προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές, και υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης από 1.1.2017 και ιμετά στον ΕΦΚΑ.

3. ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΧΡΟΝΟΥ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ (άρθ. 36 παρ. 1)

Ο χρόνος ασφάλισης που έχει διανυθεί στην ασφάλιση των πρώην φορέων κύριας ασφάλισης ή του Δημοσίου μέχρι 31.12.2016 εξακολουθεί να θεωρείται για την κρίση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος χρόνος ασφάλισης στους πρώην φορείς κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο.

Ο χρόνος ασφάλισης από 1.1.2017 και μετά είναι χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ.

Οι ανωτέρω χρόνοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε για τη θεμελίωση ενός συνταξιοδοτικού δικαιώματος και λήψης προσαύξησης για τον μέχρι 31.12.2016 χρόνο ή για θεμελίωση δύο συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων υπό τις προϋποθέσεις συμπλήρωσης του ορίου ηλικίας και του προβλεπόμενου χρόνου ασφάλισης σε καθένα από αυτά.

4. ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ

Δικαίωμα για τη λήψη σύνταξης θεμελιώνεται εφόσον ο ασφαλισμένος κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης πληροί τις σχετικές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης τουλάχιστον σε έναν από τους πρώην φορείς κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο, χωρίς να ελέγχεται εάν πληρούνται ταυτόχρονα και οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης του δεύτερου πρώην φορέα. Εάν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις θεμελίωσης και δεύτερου συνταξιοδοτικού δικαιώματος τότε ο χρόνος του δεύτερου φορέα μέχρι 31.12.2016 αξιοποιείται με τη χορήγηση της προσαύξησης της ανταποδοτικής κύριας σύνταξης.

Σημειώνεται ότι ο χρόνος ασφάλισης από 1.1.2017 και μετά είναι χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ και χρησιμοποιείται για τη λήψη και τον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των συντάξιμων αποδοχών για το διάστημα αυτό.

Εάν πληροί τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και των δύο πρώην φορέων, η σύνταξη θα υπολογιστεί σύμφωνα με όσα προβλέπονται στην παρακάτω παράγραφο 5.

Παράδειγμα 1 (άρθρο 36 παρ. 1): Μηχανικός ασφαλισμένος στο πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ και ιδιοκτήτης ξενοδοχείου ασφαλισμένος στον πρώην ΟΑΕΕ υποβάλλει την 12.1.2018 αίτηση συνταξιοδότησης στον ΕΦΚΑ. Για να λάβει σύνταξη πρέπει να πληροί τις σχετικές προϋποθέσεις είτε του πρώην ΕΤΑΑ- ΤΣΜΕΔΕ είτε του πρώην ΟΑΕΕ. Εάν πληροί τις προϋποθέσεις μόνο του ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ τότε για το χρόνο ασφάλισής του στον πρώην ΟΑΕΕ μέχρι 31.12.2016 θα χορηγηθεί προσαύξηση σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 30, ενώ ο χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ από 1.1.2017 έως 11.1.2018, κατά τον οποίο καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές από πολλαπλές αιτίες, θα χρησιμοποιηθεί για τον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των συντάξιμων αποδοχών για το διάστημα αυτό.

5. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΥΝΤΑΔΟΤΙΚΗΣ ΠΑΡΟΧΗΣ

Άρθρο 36 παρ. 1

Η εθνική και ανταποδοτική σύνταξη υπολογίζεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 7, 8, 27 και 28 του ν. 4387/2016, ενώ η προσαύξηση που χορηγείται για τον χρόνο ασφάλισης μέχρι 31.12.2016 στον δεύτερο πρώην φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο, υπολογίζεται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 17 παρ. 4 και 36 παρ. 5 του ν. 4387/2016.

Συγκεκριμένα, για τον υπολογισμό της σύνταξης εφαρμόζονται τα εξής:

α) εάν ο ασφαλισμένος πληροί τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης σε έναναπό τους πρώην φορείς κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο στους οποίους έχει παράλληλο ή μη χρόνο ασφάλισης, τότε λαμβάνει:

• εθνική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης στον φορέα ή το Δημόσιο με τις προϋποθέσεις του οποίου θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα και για το χρόνο ασφάλισης από 1.1.2017 στον ΕΦΚΑ,
• ανταποδοτική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης στον φορέα ή το Δημόσιο με τις προϋποθέσεις του οποίου θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα και για το χρόνο ασφάλισης από 1.1.2017 και μετά στον ΕΦΚΑ,
• προσαύξηση σύνταξης από τον πρώην φορέα ή το Δημόσιο που δεν θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα για τον παράλληλο ή μη χρόνο ασφάλισης μέχρι 31.12.2016,

β) εάν ο ασφαλισμένος πληροί τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και στους δύο πρώην φορείς κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο στους οποίους έχει παράλληλο ή μη χρόνο ασφάλισης, τότε μπορεί να λάβει:

• μία εθνική σύνταξη, ανταποδοτική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης στον ένα πρώην φορέα ή στο Δημόσιο μέχρι 31.12.2016 και για το χρόνο ασφάλισης από 1.1.2017 και μετά στον ΕΦΚΑ, και προσαύξηση σύνταξης για το χρόνο ασφάλισης μέχρι 31.12.2016 από τον άλλο πρώην φορέα ή το Δημόσιο, ή
• το αντίστροφο, ή
• μία εθνική σύνταξη και δύο ανταποδοτικές συντάξεις (λαμβάνοντας υπόψη τις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 7 του ν. 4387/2016).

Στον αιτούντα τη σύνταξη χορηγείται το συμφερότερο ποσό, όπως αυτό προκύπτει μετά τους ανωτέρω υπολογισμούς.

Παράδειγμα 2 - Θεμελίωση στον ένα πρώην φορέα: Ιδιωτικός υπάλληλος και ιδιοκτήτης εμπορικής επιχείρησης, παλαιός ασφαλισμένος.

Χρόνος ασφάλισης στο πρώην ΟΑΕΕ:

- Από 1.1.1990 έως 31.12.2016 ως ιδιοκτήτης εμπορικής επιχείρησης Συνολικός χρόνος ασφάλισης στο ΟΑΕΕ: 27 έτη

Χρόνος ασφάλισης στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ:

- Από 1.1.2005 έως 31.12.2016 ως μισθωτός σε ιδιωτική επιχείρηση Συνολικός χρόνος ασφάλισης στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ: 12 έτη

Χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ:

- Από 1.1.2017 έως 31.12.2017 ως μισθωτός σε ιδιωτική επιχείρηση και ως ιδιοκτήτης εμπορικής επιχείρησης

Ο χρόνος ασφάλισης από 1.1.2017 είναι χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ. Ο ασφαλισμένος με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας του υποβάλει αίτημα συνταξιοδότησης το έτος 2018 για λήψη σύνταξης με τις συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις του πρώην ΟΑΕΕ καθώς στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ δεν έχει θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Θα λάβει:

- εθνική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης στον πρώην ΟΑΕΕ και στον ΕΦΚΑ ως ιδιοκτήτης εμπορικής επιχείρησης για 28 έτη

- ανταποδοτική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης στον πρώην ΟΑΕΕ και στον ΕΦΚΑ για 28 έτη. Για τον υπολογισμό του ανταποδοτικού ποσού της σύνταξης του από 1.1.2017 θα ληφθούν υπόψη το σύνολο των αποδοχών επί των οποίων κατέβαλε ασφαλιστικές εισφορές (ως μισθωτός και ως αυτοαπασχολούμενος)

- προσαύξηση σύνταξης για τον χρόνο ασφάλισης στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ για 12 έτη ήτοι μέχρι 31.12.2016.

Παράδειγμα 3 - Θεμελίωση και σε δύο ή περισσότερους πρώην φορείς: Ιδιωτικός υπάλληλος και ιδιοκτήτης εμπορικής επιχείρησης, παλαιός ασφαλισμένος, έχει 20 παράλληλα έτη ασφάλισης στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και στον ΟΑΕΕ έως 31.12.2016 και ένα έτος ασφάλισης από 1.1.2017 στον ΕΦΚΑ ως μισθωτός και ως ιδιοκτήτης εμπορικής επιχείρησης. Ο ασφαλισμένος με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας υποβάλει αίτημα συνταξιοδότησης το έτος 2018 για λήψη σύνταξης.

Ο ασφαλισμένος μπορεί να λάβει:

- Μία εθνική σύνταξη και δύο ανταποδοτικές συντάξεις ή,

- μία εθνική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης που έχει διανύσει στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και στον ΕΦΚΑ, μία ανταποδοτική σύνταξη για το χρόνο ασφάλισης στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και στον ΕΦΚΑ για 21 έτη, λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των συνταξίμων αποδοχών από το 2002 έως 31.12.2016 των εισοδημάτων του ως μισθωτού επί των οποίων καταβλήθηκαν οι εισφορές καθώς και όλων των εισοδημάτων του από 01.01.2017 (ελεύθερου επαγγελματία και μισθωτού) και προσαύξηση για τον χρόνο ασφάλισης στον πρώην ΟΑΕΕ μέχρι 31.12.2016, ή

- το αντίστροφο,

Στον αιτούντα τη σύνταξη χορηγείται το συμφερότερο ποσό, όπως αυτό προκύπτει μετά τους ανωτέρω υπολογισμούς.

Άρθρο 36 παρ. 2:

Ο ασφαλισμένος στον ίδιο φορέα ως μισθωτός και ως αυτοαπασχολούμενος για το χρόνο ασφάλισης που έχει έως 31.12.2016 και εφόσον θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα δικαιούται μία εθνική σύνταξη και μία ανταποδοτική σύνταξη.

Δεν χορηγείται προσαύξηση γιατί στον ίδιο φορέα δεν προβλεπόταν καταβολή δύο ασφαλιστικών εισφορών μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία.

Στην περίπτωση καταβολής από 1.1.2017 ασφαλιστικών εισφορών ως αυτοτελώς απασχολούμενος και ως μισθωτός στον ΕΦΚΑ, επίσης δεν χορηγείται προσαύξηση, αλλά με δεδομένο ότι ο χρόνος ασφάλισης είναι ένας χρόνος (χρόνος ΕΦΚΑ), η ανταποδοτική σύνταξη υπολογίζεται επί του συνόλου των αποδοχών (ως μισθωτού και ως αυτοαπασχολούμενου).

Παράδειγμα 4: Ιατρός, παλαιός ασφαλισμένος, ο οποίος έχει ιδιωτικό ιατρείο και παράλληλα εργάζεται και σε ιδιωτική κλινική. Μέχρι 31.12.2016 κατέβαλε μία ασφαλιστική εισφορά στο πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΑΥ. Από 1.1.2017 καταβάλλει υποχρεωτικά τις προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές και ως ανεξάρτητα απασχολούμενος και ως μισθωτός υπέρ ΕΦΚΑ.

Ο ασφαλισμένος υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης την 31.1.2018 έχοντας θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΑΥ. Ο ασφαλισμένος θα λάβει μία εθνική σύνταξη, μία ανταποδοτική σύνταξη για το συνολικό χρόνο ασφάλισης στο πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΑΥ και στον ΕΦΚΑ.

Κατά τον υπολογισμό του ποσού της ανταποδοτικής σύνταξης θα ληφθεί υπόψη το σύνολο των συνταξίμων αποδοχών από το 2002 έως 31.01.2018 επί των οποίων καταβλήθηκαν οι εισφορές (και αυτών του ανεξάρτητα απασχολούμενου και αυτών του μισθωτού).

6. ΈΝΑΡΞΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ

1. Εφόσον τα πρόσωπα που καταλαμβάνει η παρούσα Εγκύκλιος έχουν υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης σε έναν από τους πρώην φορείς κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο από 13.5.2016 και εφεξής, θεωρείται ότι έχουν υποβάλει σχετικό αίτημα συνταξιοδότησης και στον δεύτερο πρώην φορέα κύριας ασφάλισης. Συνεπώς, οι ασφαλισμένοι λαμβάνουν σύνταξη (εθνική σύνταξη, ανταποδοτική σύνταξη, προσαύξηση) για το σύνολο του χρόνου ασφάλισής τους στους πρώην φορείς κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην παρούσα Εγκύκλιο και σε περίπτωση που συνεχίζουν και μετά την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης να απασχολούνται, έχουν εφαρμογή οι υφιστάμενες ρυθμίσεις περί απασχόλησης συνταξιούχων. Ειδικά για το Δημόσιο εξακολουθεί να απαιτείται η λύση υπαλληλικής σχέσης για τη χορήγηση σύνταξης από τον ΕΦΚΑ (άρθρο 1 ν. 4554/2018). Με άλλα λόγια, παράλληλα εργαζόμενος στο Δημόσιο και σε άλλη απασχόληση/εργασία που υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης στον ΕΦΚΑ, δικαιούται να λάβει τη σύνταξη του μόνο μετά τη λύση της υπαλληλικής του σχέσης.

Παράδειγμα 5: Δημόσιος υπάλληλος εργάζεται, μετά από σχετική άδεια του Υπηρεσιακού Συμβουλίου του φορέα στον οποίο υπηρετεί, και σε ιδιωτική επιχείρηση με μειωμένο ωράριο μετά το πέρας της υπηρεσίας του, ασφαλισμένος μέχρι 31.12.2016 στο Δημόσιο και στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και από 1.1.2017 στον ΕΦΚΑ και για τις δύο ανωτέρω εργασίες. Υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης στον ΕΦΚΑ με συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις Δημοσίου την 31.1.2018, συνεχίζει όμως την απασχόλησή του ως ιδιωτικός υπάλληλος. Στην περίπτωση αυτή η σύνταξή του υπολογίζεται για το σύνολο του χρόνου ασφάλισης στο Δημόσιο και στον ΕΦΚΑ λαμβάνοντας υπόψη και τον παράλληλο χρόνο που έχει διανύσει και στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ μέχρι 31.12.2016 σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην παρούσα Εγκύκλιο. Για τον εν λόγω ασφαλισμένο, από 1.2.2018 έχουν εφαρμογή οι διατάξεις περί απασχόλησης συνταξιούχων.

2. Σε περίπτωση που με βάση τις διατάξεις των πρώην φορέων κύριας ασφάλισης προκύπτει διαφορετική ημερομηνία έναρξης της συνταξιοδότησης, τότε το σύνολο της σύνταξης (εθνική σύνταξη, ανταποδοτική σύνταξη, προσαύξηση) χορηγείται από την συντομότερη χρονικά ημερομηνία που προκύπτει κατ’ εφαρμογή των σχετικών διατάξεων. Ειδικά για τα πρόσωπα για τα οποία απαιτείται η λύση της υπαλληλικής σχέσης προκειμένου να συνταξιοδοτηθούν η προϋπόθεση αυτή εξακολουθεί να ισχύει.

Δεδομένου ότι μέχρι σήμερα υπάρχουν περιπτώσεις ασφαλισμένων που μετά την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης είχαν συνεχίσει την απασχόληση χωρίς να γνωρίζουν ότι έχουν εφαρμογή οι ρυθμίσεις περί απασχόλησης συνταξιούχου, για λόγους χρηστής διοίκησης, αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί από 13.5.2016 έως 31.12.2016 στους πρώην φορείς κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο (λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαιτερότητα του Δημοσίου) και από 1.1.2017 έως τη δημοσίευση της παρούσας στον ΕΦΚΑ, αντιμετωπίζονται ως εξής:

α. ο ασφαλισμένος μπορεί να υποβάλει συμπληρωματική αίτηση συνταξιοδότησης, με αναδρομική ισχύ από την ημερομηνία υποβολής της πρώτης αίτησης συνταξιοδότησης, που αφορά στο χρόνο ασφάλισης στο δεύτερο πρώην φορέα κύριας ασφάλισης (εκτός Λημοσίου). Η σχετική συμπληρωματική αίτηση θα πρέπει να υποβληθεί μέχρι 31.10.2018 και η συνταξιοδότηση αρχίζει από την προβλεπόμενη από τις οικείες διατάξεις ημερομηνία με βάση την πρώτη υποβληθείσα αίτηση συνταξιοδότησης.

Σε περίπτωση που συνεχίζεται η εργασία ή η άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας μετά την ημερομηνία υποβολής της αρχικής αίτησης συνταξιοδότησης, στο πλαίσιο της χρηστής διοίκησης, οι ρυθμίσεις των υφιστάμενων διατάξεων περί απασχόλησης συνταξιούχου για μείωση ή αναστολή της σύνταξης λόγω απασχόλησης δεν έχουν εφαρμογή για το χρονικό διάστημα από την ημερομηνία υποβολής της αρχικής αίτησης μέχρι την υποβολή της συμπληρωματικής αίτησης συνταξιοδότησης και πάντως μέχρι 31.10.2018.

β. ο ασφαλισμένος, κατ’ εξαίρεση, μπορεί να ανακαλέσει την αρχική αίτηση συνταξιοδότησης, υποβάλλοντας σχετική αίτηση μέχρι 31.10.2018 και ως εκ τούτου δεν τίθεται ζήτημα εφαρμογής ρυθμίσεις των υφιστάμενων διατάξεων περί απασχόλησης συνταξιούχου.

7. ΣΥΝΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΜΕΝΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ

Χρόνος ασφάλισης που έχει αναγνωριστεί με εξαγορά βάσει των οικείων διατάξεων σε ένα πρώην φορέα ασφάλισης ή το Δημόσιο, λαμβάνεται υπόψη, είτε

α) για τον υπολογισμό του ανταποδοτικού ποσού της σύνταξης εφόσον η αναγνώριση χώρησε στον φορέα ο χρόνος του οποίου υπολογίζεται για την ανταποδοτική σύνταξη, είτε

β) για τον υπολογισμό της προσαύξησης, εφόσον η αναγνώριση έχει χωρήσει στον φορέα ο χρόνος του οποίου υπολογίζεται για την προσαύξηση του ποσού της σύνταξης.

Κατά τα λοιπά, ισχύει η περίπτωση Ε της υπ’ αριθμ.Φ80000/οικ.60271/2195/23.12.2016 Εγκυκλίου του Υπουργείου με ΑΔΑ: ΨΩΤΤ465Θ1Ω-64Ω.

Παράδειγμα 6: Ασφαλισμένος που έχει παράλληλο χρόνο ασφάλισης στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και στον πρώην ΟΑΕΕ και έχει αναγνωρίσει χρόνο ασφάλισης στον πρώην ΟΑΕΕ έως 31.12.2016. Λαμβάνει σύνταξη από τον ΕΦΚΑ με τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και προσαύξηση της σύνταξής του για τον παράλληλο χρόνο ασφάλισης μέχρι 31.12.2016 στον πρώην ΟΑΕΕ. Ο αναγνωριζόμενος χρόνος ασφάλισης θα προσμετρηθεί στο ποσό της προσαύξησης.

8. Σε περίπτωση που οι οικείες διατάξεις για την αναγνώριση του χρόνου ασφάλισης προβλέπουν ηλικιακό όριο για την αξιοποίηση του χρόνου ασφάλισης, εφόσον ο χρόνος αυτός χρησιμοποιηθεί στην προσαύξηση, δεν εξετάζεται εάν έχει συμπληρωθεί το απαιτούμενο όριο ηλικίας.

Παράδειγμα 7: Διοικητικός υπάλληλος στον ΟΤΕ, ηλικίας 56 ετών, ασφαλισμένος στο πρώην ΤΑΠ-ΟΤΕ, ο οποίος διαθέτει και μια ιδιωτική επιχείρηση και ασφαλίζεται και στον πρώην ΟΑΕΕ, υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης στον ΕΦΚΑ, έχοντας θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις προϋποθέσεις του πρώην ΤΑΠ-ΟΤΕ. Λαμβάνει προσαύξηση για τον παράλληλο χρόνο ασφάλισης μέχρι 31.12.2016 στον πρώην ΟΑΕΕ. Στο πρώην ΟΑΕΕ έχει αναγνωρίσει 2 έτη στρατιωτικής υπηρεσίας. Σύμφωνα όμως με τις διατάξεις του ν. 1358/1983, ο χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος εφόσον ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει το 58ο έτος της ηλικίας του. Στην περίπτωση αυτή, ο χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της προσαύξησης παρά το γεγονός ότι ο ασφαλισμένος δεν έχει συμπληρώσει το 58ο έτος της ηλικίας του.

Μετατροπή σύνταξης λόγω αναπηρίας σε σύνταξη λόγω γήρατος

«Μετατροπή σύνταξης λόγω αναπηρίας σε σύνταξη λόγω γήρατος σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 του Ν.612/77, όπως ισχύει.»

1. Σας κοινοποιούμε το με αρ. Φ.10035/34505/30.01.2018 έγγραφο του ΥΠΕΚΑΑ (ΑΔΑ: 7ΖΜΤ465Θ1Ω-Ο6Η), με το οποίο παρέχονται οι ακόλουθες διευκρινίσεις επί του θέματος:

Α. Δικαίωμα μετατροπής της σύνταξης λόγω αναπηρίας σε σύνταξη λόγω γήρατος με τις προαναφερθείσες ευνοϊκές διατάξεις έχουν:

i. συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας με πάθηση υπαγόμενη στις διατάξεις του Ν.612/77 όπως επεκτάθηκε και ισχύει, εφόσον η συγκεκριμένη πάθηση υπήχθη στις ειδικές αυτές διατάξεις μεταγενέστερα της αίτησης τους για χορήγηση σύνταξης λόγω αναπηρίας.

ii. συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας οι οποίοι κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης έπασχαν από παθήσεις υπαγόμενες στις συγκεκριμένες διατάξεις και ενδεχομένως από άγνοια δεν υπέβαλλαν αίτημα συνταξιοδότησης λόγω γήρατος.

Αντίθετα, δεν υφίσταται δυνατότητα μετατροπής της σύνταξης λόγω αναπηρίας σε σύνταξη λόγω γήρατος βάσει των διατάξεων του Ν. 612/77 στις ακόλουθες περιπτώσεις συνταξιούχων λόγω αναπηρίας:

i. ο συνταξιούχος κατά το χρόνο συνταξιοδότησής του λόγω αναπηρίας δεν έπασχε από ασθένεια που καλύπτεται από τις εν λόγω διατάξεις, αλλά την απέκτησε μεταγενέστερα.

ii. ο συνταξιούχος κατά την αίτηση συνταξιοδότησής του δεν είχε συμπληρώσει το ελάχιστο απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης για συνταξιοδότηση με τον Ν.612/77, όπως ισχύει.

Β. Επίσης, το ΥΠΕΚΑΑ με το ανωτέρω έγγραφο διευκρινίζει ότι ο χρόνος συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας δεν συνυπολογίζεται για τη συμπλήρωση των ασφαλιστικών προϋποθέσεων συνταξιοδότησης που ορίζονται από ειδικές διατάξεις (όπως αυτές του Ν.612/77), όπως έχουν επεκταθεί και ισχύουν ή για τη χορήγηση μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, παρά μόνο για τη συμπλήρωση των ελάχιστων απαιτούμενων ασφαλιστικών προϋποθέσεων χορήγησης πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος, δηλαδή 4500 ημερών ή 15 ετών ασφάλισης.

2. Έχοντας υπόψη τις οδηγίες αυτές, τα αιτήματα για μετατροπή σύνταξης λόγω αναπηρίας σε σύνταξη λόγω γήρατος με τις διατάξεις του Ν. 612/77, όπως ισχύουν, θα πρέπει να κρίνονται με βάση τα συγκεκριμένα κριτήρια. Αιτήματα μετατροπής που είχαν υποβληθεί και απορριφθεί από τις υπηρεσίες των φορέων που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ εξαιτίας της εφαρμογής διαφορετικών οδηγιών, θα επανεξεταστούν με τα ανωτέρω κριτήρια, είτε οίκοθεν είτε μετά την υποβολή αίτησης- όχλησης από τους ενδιαφερόμενους. Στην περίπτωση που πληρούνται οι προϋποθέσεις μετατροπής, ως ημερομηνία έναρξης των οικονομικών αποτελεσμάτων καθορίζεται η πρώτη μέρα του επομένου μήνα έκδοσης του κοινοποιούμενου εγγράφου του ΥΠΕΚΑΑ, δηλαδή η 01/01/2018.

Οι αρμόδιοι υπάλληλοι θα πρέπει να λάβουν γνώση του παρόντος με υπογραφή και να εφαρμόσουν πιστά αυτές τις οδηγίες.

...περί «Αντιμετώπισης της Αδήλωτης Εργασίας»

Κοινοποίηση των διατάξεων των άρθρων 5-8 του Ν. 4554/18 (ΦΕΚ 130/τ.Α′/18-7-18) περί «Αντιμετώπισης της Αδήλωτης Εργασίας»

Σχετ: η υπ’ αριθ. 43614/996/09-08-2018 Υ.Α. (ΦΕΚ τ.Β’ 3521/21-08-2018)

Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 5-8 του Ν. 4554/18, όπως ισχύουν, και της υπ’ αριθ. 43614/996/09-08-2018 Υπουργικής Απόφασης (ΦΕΚ τ.Β’ 3521/21-08-2018), θεσπίζεται νέο πλαίσιο αντιμετώπισης της αδήλωτης εργασίας, καθορίζεται η διαδικασία επιβολής των διοικητικών κυρώσεων και επαναπροσδιορίζεται το ύψος των επιβαλλόμενων προστίμων. Ως εκ τούτου, σας κοινοποιούμε τις ανωτέρω διατάξεις και σας παρέχουμε τις κάτωθι οδηγίες για την εφαρμογή τους.

ΓΕΝΙΚΑ

Μέσω του κοινοποιούμενου νόμου καθιερώνονται νέα δεδομένα στην αντιμετώπιση τόσο της αδήλωτης όσο και της υποδηλωμένης εργασίας, ενώ εντατικοποιείται η προσπάθεια της οικιοθελούς συμμόρφωσης των εργοδοτών. Στο πλαίσιο αυτό, στοχοποιούνται οι κατ’ εξακολούθηση παραβάτες εργοδότες, για τους οποίους προβλέπεται η κλιμακωτή αύξηση του ποσού του προστίμου, ανάλογα με τη συχνότητα υποτροπής τους.

Παράλληλα, προωθείται το καθεστώς της πλήρους απασχόλησης των εργαζομένων, καθώς παρέχεται στους εργοδότες το δικαίωμα της έκπτωσης του προστίμου, εφόσον προβούν στην πρόσληψη του απασχολούμενου που εντοπίστηκε ως αδήλωτος, με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας πλήρους απασχόλησης.

Στην κατεύθυνση της διασφάλισης και της πληρέστερης προστασίας των ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων, συνηγορεί επίσης και η καθιέρωση μαχητού τεκμηρίου που εισάγεται με τον νέο νόμο, πως η σχέση εργασίας του απασχολούμενου που εντοπίστηκε ως αδήλωτος, έχει διαρκέσει τρεις μήνες πριν την ημερομηνία του επιτόπιου ελέγχου. Στα πλαίσια επίτευξης της προώθησης και της προστασίας των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων, όπως αναφέρθηκαν παραπάνω, θεσμοθετούνται επιπλέον διαδικασίες συνέργειας, καθώς και δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των ελεγκτικών μηχανισμών αρμοδιότητας Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ε.Φ.Κ.Α. και Σ.ΕΠ.Ε.), εφόσον μέσω του νέου νόμου αναδεικνύεται η έμφαση στην επίλυση των ζητημάτων της ανασφάλιστης και υποδηλωμένης εργασίας.

1. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΚΥΡΩΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ ΑΔΗΛΩΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ειδικότερα, με το νέο θεσμικό πλαίσιο, ρυθμίζονται:

1.1 Ύψος Επιβαλλόμενων Προστίμων για Αδήλωτη Εργασία

Α. Βασικό Ποσό Προστίμου

Με την παρ. 1 του άρθρου 5 του Ν. 4554/2018, καθορίζεται το ύψος του επιβαλλόμενου προστίμου, το οποίο ανέρχεται στο ποσό των 10.500€, για κάθε αδήλωτο εργαζόμενο που εντοπίζεται κατά τον επιτόπιο έλεγχο και για τον οποίο διαπιστώνεται η μη αναγραφή του σε ισχύοντα πίνακα προσωπικού Ε4, ανεξαρτήτως ηλικίας και ειδικότητας.

Το εν λόγω πρόστιμο επιβάλλεται από τους αρμόδιους ελεγκτές των Π.Ε.Κ.Α. ή τους ελεγκτές των αρμοδίων υπηρεσιών του ΕΦΚΑ, κατά δέσμια αρμοδιότητα, ήτοι άμεσα και χωρίς προηγούμενη πρόσκληση του εργοδότη για παροχή εξηγήσεων.

Για τη διαπίστωση παράβασης αδήλωτης εργασίας, συντάσσεται από τα ελεγκτικά όργανα του ΕΦΚΑ, σχετικό Δελτίο Ελέγχου το οποίο συμπληρώνεται κατά τον επιτόπιο έλεγχο και επιδίδεται στον εργοδότη.

Βάσει του Δελτίου Ελέγχου αυτού, συντάσσεται η Πράξη Επιβολής Προστίμου (ΠΕΠ) στην οποία προσδιορίζονται το ύψος του προστίμου που αντιστοιχεί στην παράβαση που διαπιστώθηκε κατά τον επιτόπιο έλεγχο, καθώς και τα πλήρη στοιχεία του εργαζόμενου που βρέθηκε να απασχολείται ως αδήλωτος.

Σύμφωνα με την παρ. 3 της κοινοποιούμενης Υ.Α., η ΠΕΠ συντάσσεται και επιδίδεται στον εργοδότη εντός επτά (7) εργάσιμων ημερών από την ημέρα επίδοσης του Δελτίου Ελέγχου σε αυτόν.

Β. Υποτροπή Εργοδότη

Σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 5 του Ν. 4554/18, σε περίπτωση υποτροπής του εργοδότη, η οποία διαπιστώνεται εντός τριών (3) ετών από τον πρώτο έλεγχο που διενεργήθηκε από την ημέρα ισχύος του κοινοποιούμενου νόμου, το βασικό ποσό προστίμου των 10.500€ προσαυξάνεται ως εξής:

α) κατά 100% για την πρώτη μετά την αρχική παράβαση και

β) κατά 200% για κάθε μεταγενέστερη παράβαση από αυτήν της παραπάνω περίπτωσης.

1.2 Δικαίωμα και Προϋποθέσεις Έκπτωσης Προστίμου

Α. Παροχή εκπτώσεων προστίμου

Με τις διατάξεις του άρθρου 6 του Ν. 4554/18, παρέχεται το δικαίωμα της έκπτωσης στο βασικό ποσό του προστίμου, εφόσον ο εργοδότης προβεί στη σύναψη σύμβασης εξαρτημένης εργασίας πλήρους απασχόλησης με τον εργαζόμενο που εντοπίστηκε ως αδήλωτος, μέσα σε προθεσμία δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την ημέρα του ελέγχου. Έτσι, το βασικό ποσό του προστίμου μειώνεται ως εξής:
Στο ποσό των επτά χιλιάδων ευρώ (7.000€), σε περίπτωση πρόσληψης με σύμβαση εργασίας διάρκειας τουλάχιστον τριών (3) μηνών.
Στο ποσό των πέντε χιλιάδων ευρώ (5.000€), σε περίπτωση πρόσληψης με σύμβαση εργασίας διάρκειας τουλάχιστον έξι (6) μηνών.
Στο ποσό των τριών χιλιάδων ευρώ (3.000€), σε περίπτωση πρόσληψης με σύμβαση εργασίας τουλάχιστον ενός (1) έτους.

Στις περιπτώσεις εποχικών εργασιών, εφόσον ο χρόνος λειτουργίας της επιχείρησης δεν επαρκεί για τη συμπλήρωση του ελάχιστα απαιτούμενου χρόνου απασχόλησης, ο εργοδότης δύναται να προβεί σε κατάτμηση της σύμβασης ορισμένου χρόνου κατά την περίοδο λειτουργίας που διενεργήθηκε ο έλεγχος και κατά την επόμενη περίοδο εποχικής λειτουργίας. Διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας περί υποχρέωσης επαναπρόσληψης εργαζομένων εποχικών επιχειρήσεων εξακολουθούν να ισχύουν.


Β. Προθεσμίες και προϋποθέσεις για την άσκηση του δικαιώματος έκπτωσης

Προκειμένου για τη χορήγηση του δικαιώματος της έκπτωσης, ο εργοδότης αποδέχεται το πρόστιμο και παραιτείται του δικαιώματος άσκησης των προβλεπόμενων ένδικων βοηθημάτων.

Επίσης, ο εργοδότης δεν δύναται να κάνει χρήση του δικαιώματος της έκπτωσης, εφόσον υπάρχει διαπιστωμένη υποτροπή αυτού, κατά τα προβλεπόμενα στην παρ. 3 του άρθρου 5 του Ν. 4554/18, όπως περιγράφηκε παραπάνω (σχετ. 1.1 Β). Περαιτέρω, εκτός των ανωτέρω, καθώς και της βασικής προϋπόθεσης της πρόσληψης του/των εργαζομένου/ων που εντοπίστηκε/αν ως αδήλωτος/οι εντός της παραπάνω αναφερόμενης προθεσμίας των δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την ημέρα του ελέγχου, ο εργοδότης υποχρεούται επιπλέον:

α) Να καταβάλλει το επιβληθέν μειωμένο ποσό του προστίμου, που αντιστοιχεί ανά περίπτωση σε συνάρτηση με τη διάρκεια της σύμβασης εργασίας, εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία επίδοσης της Πράξης Επιβολής Προστίμου.

β) Στη συνέχεια, να καταθέσει στην αρμόδια Υπηρεσία έκδοσης του προστίμου, εντός πέντε (5) εργάσιμων ημερών από την ημέρα καταβολής του μειωμένου ποσού του προστίμου:

i. το σχετικό πρωτότυπο διπλότυπο είσπραξης,

ii. το Έντυπο Αναγγελίας Πρόσληψης Ε3 και Ε4 Συμπληρωματικός Πίνακας Προσωπικού Νέας Πρόσληψης, καθώς και

iii. Υ.Δ. επιλογής της διάρκειας της σύμβασης, μη υποτροπής κατά το άρθρο 5 παρ. 3 του ν. 4554/2018, αποδοχής του προστίμου και παραίτησης από την άσκηση των προβλεπόμενων ένδικων βοηθημάτων.

Γ. Προϋποθέσεις διατήρησης δικαιώματος έκπτωσης

Ο εργοδότης, προκειμένου να διατηρήσει το δικαίωμα των παραπάνω εκπτώσεων, δεν επιτρέπεται να προβεί σε μείωση του προσωπικού από την ημερομηνία και ώρα του ελέγχου και καθ’ όλη τη διάρκεια της επιλεγείσας σύμβασης, κατά τα ανωτέρω.

Ως μείωση του προσωπικού θεωρείται:
η μείωση του αριθμού των εργαζομένων που απασχολούνταν συνολικά στην επιχείρηση, την ημέρα του επιτόπιου ελέγχου, προσαυξημένου με αυτού ή αυτών που προσέλαβε ο εργοδότης προκειμένου να λάβει την έκπτωση,
η καταγγελία σύμβασης εργασίας,
η εθελούσια έξοδος κατόπιν πρωτοβουλίας του εργοδότη, μέσω προγραμμάτων παροχής κινήτρων εθελουσίας εξόδου,
η οικειοθελής αποχώρηση εργαζομένου, στην οποία συμπεριλαμβάνεται και ο διορισμός στο Δημόσιο.

Σε περίπτωση μείωσης του προσωπικού, κατά τα παραπάνω, ο εργοδότης, προκειμένου να διατηρήσει το ευνοϊκό καθεστώς της έκπτωσης, δύναται εντός δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία επέλευσης της μείωσης, να προβεί σε νέα πρόσληψη εργαζομένου, με τους ίδιους εργασιακούς όρους, ώστε να διασφαλιστεί ο σταθερός αριθμός των απασχολουμένων στην επιχείρηση. Το διάστημα που μεσολαβεί από την ημερομηνία της μείωσης του προσωπικού έως αυτήν της νέας πρόσληψης, παρατείνει τη διάρκεια κατά την οποία ο εργοδότης δεν επιτρέπεται να προβεί σε μείωση προσωπικού.

Αντίθετα, στην έννοια της μείωσης του προσωπικού, δεν περιλαμβάνονται οι κάτωθι ενδεικτικές περιπτώσεις:
η συνταξιοδότηση εργαζομένου,
οι άδειες κυήσεως, ανατροφής τέκνων κλπ,
η λήξη σύμβασης ορισμένου χρόνου, που είχε συναφθεί πριν την ημέρα του επιτόπιου ελέγχου, λόγω παρόδου της συμφωνηθείσας διάρκειας,
η καταγγελία της σύμβασης εργασίας ύστερα από την υποβολή μήνυσης του εργοδότη κατά εργαζομένου, σε περίπτωση τέλεσης αξιόποινης πράξης από τον τελευταίο,
η στράτευση, η φυλάκιση ή ο θάνατος εργαζομένου,
η αδυναμία ανανέωσης της άδειας διαμονής και πρόσβασης στην αγορά εργασίας αλλοδαπού εργαζομένου.

Στις παραπάνω περιπτώσεις μείωσης του προσωπικού, ο εργοδότης υποχρεούται εντός πέντε (5) εργάσιμων ημερών από την έλευση ενός εκ των ως άνω γεγονότων, να προσκομίσει στην αρμόδια Υπηρεσία έκδοσης του προστίμου, τα απαραίτητα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν τη συνδρομή κάποιου από τους ανωτέρω προβλεπόμενους λόγους. Επίσης, ο εργοδότης υποχρεούται να διατηρήσει σταθερό το καθεστώς πλήρους απασχόλησης, όσων εργαζομένων απασχολούνταν με αυτό το καθεστώς, τόσο κατά την έναρξη, όσο και καθ’ όλη τη διάρκεια της επιλεγείσας σύμβασης για την έκπτωση του προστίμου.

Σε περίπτωση που υπάρξει αλλαγή καθεστώτος απασχόλησης εργαζομένων από πλήρη σε μερική ή εκ περιτροπής ή σε περίπτωση που εργαζόμενος τεθεί σε διαθεσιμότητα, ο εργοδότης χάνει το δικαίωμα της έκπτωσης και η Υπηρεσία προβαίνει στη βεβαίωση του υπολειπόμενου του αρχικού προστίμου ποσού.

Δ. Διαδικασία παρακολούθησης προϋποθέσεων έκπτωσης

Κατόπιν της ανωτέρω διαδικασίας για την άσκηση του δικαιώματος της έκπτωσης, ο αρμόδιος ελεγκτής της Υπηρεσίας έκδοσης του προστίμου, στον οποίο κατατίθενται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά από τον εργοδότη, αφού ελέγξει αυτά, καθώς και την τήρηση των οριζόμενων προθεσμιών, θέτει το υπολειπόμενο ποσό της ΠΕΠ σε καθεστώς αναστολής, μέχρι την ημερομηνία ολοκλήρωσης της επιλεγείσας σύμβασης.

Όταν εκπνεύσει το διάστημα διάρκειας της σύμβασης που έχει επιλεγεί, αναλόγως της έκπτωσης που χορηγήθηκε και εφόσον ο εργοδότης τήρησε τους απαιτούμενους όρους, το υπόλοιπο του βασικού προστίμου ποσό, διαγράφεται οίκοθεν.

Σε περίπτωση που χορηγηθεί το δικαίωμα της έκπτωσης σε εργοδότη και μεταγενέστερα διαπιστωθεί η μη τήρηση των προϋποθέσεων χορήγησής της, βεβαιώνεται σε βάρος του το υπολειπόμενο του αρχικού προστίμου ποσό, με σχετική ενημέρωσή του (οδηγίες καταχώρησης και λήξης αναστολής στο ΟΠΣ, παρατίθενται παρακάτω, σχετ. 2.2).

Έως την ολοκλήρωση των διαδικασιών για την ηλεκτρονική παρακολούθηση των εργοδοτών που έχουν κάνει χρήση του δικαιώματος της έκπτωσης, η παρακολούθηση της τήρησης των όρων χορήγησής της, για το απαιτούμενο διάστημα επιλογής της σύμβασης, θα πραγματοποιείται με ευθύνη των αρμόδιων υπηρεσιών έκδοσης της ΠΕΠ.

1.3 Τρίμηνη Αναδρομική Ασφάλιση

Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 5 του Ν. 4554/18, καθιερώνεται μαχητό τεκμήριο, σύμφωνα με το οποίο η σχέση εργασίας μεταξύ του εργοδότη και του εργαζόμενου που εντοπίστηκε ως αδήλωτος κατά τον επιτόπιο έλεγχο, έχει διαρκέσει τρεις μήνες πριν την ημερομηνία διενέργειάς του, εκτός αν ο εργοδότης ή ο εργαζόμενος αποδείξουν διαφορετικά.

Για τον λόγο αυτό, τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα του ΕΦΚΑ προβαίνουν στον αναδρομικό και άνευ ετέρου καταλογισμό των ασφαλιστικών εισφορών για το τρίμηνο αυτό, αμέσως μετά την έκδοση της ΠΕΠ. Ως βάση υπολογισμού για τις εισφορές του τριμήνου, λαμβάνεται ο κατώτατος μισθός ή το κατώτατο ημερομίσθιο πλήρους απασχόλησης, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.

Για τον καταλογισμό των ασφαλιστικών εισφορών του τριμήνου, συντάσσεται νέα ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης, με την έκδοση της οποίας ολοκληρώνονται οι σύνθετες διοικητικές ενέργειες επιβολής κυρώσεων για αδήλωτη εργασία, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 10 του άρθρου 1 της κοινοποιούμενης Υ.Α.. Η εν λόγω ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης, παρότι αναφέρεται σε ασφαλιστικές εισφορές, δεν υπόκειται σε υπολογισμό Πρόσθετων Τελών (Π.Τ.), Δώρων και Επιδομάτων ή λοιπών προσαυξήσεων.

Για τον υπολογισμό της περιόδου της τρίμηνης αναδρομικής απασχόλησης, λαμβάνεται ως αφετηρία η προηγούμενη ημερολογιακή ημέρα που προηγήθηκε της ημερομηνίας του ελέγχου, ενώ θα χρησιμοποιείται ο ανάλογος Κωδικός Ειδικότητας και το Πακέτο Κάλυψης, που αντιστοιχούν στην ειδικότητα στην οποία εντοπίστηκε να απασχολείται ο αδήλωτος εργαζόμενος κατά τον επιτόπιο έλεγχο.

Σε περίπτωση που αποδειχθεί απασχόληση αδήλωτου εργαζόμενου πέραν των τριών μηνών ή καταβολή αποδοχών υψηλότερων από τον κατώτατο μισθό ή ειδικότητα αμειβόμενη με κυμαινόμενες αποδοχές για το τρίμηνο, θα επιβάλλονται συμπληρωματικά, σε μεταγενέστερο ουσιαστικό έλεγχο των αρμόδιων ελεγκτικών υπηρεσιών του φορέα, οι προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Προς τούτο, θα εκδίδονται οι αντίστοιχες πράξεις (ΠΕΕ, ΠΕΠΕΕ), οι οποίες θα αφορούν είτε το παραπάνω διάστημα απασχόλησης είτε τις υψηλότερες αποδοχές ή και τα δύο αυτά και στις οποίες θα υπολογίζονται οι εισφορές Δώρων και Επιδομάτων.

Σε περίπτωση έκδοσης ΠΕΠ από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασιακών Σχέσεων (Τ.Ε.Ε.Σ.) του Σ.ΕΠ.Ε., ο καταλογισμός των προβλεπόμενων εισφορών του τριμήνου πραγματοποιείται από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα του ΕΦΚΑ, τα οποία εκδίδουν, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, άμεσα και άνευ ετέρου την ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης. Στην περίπτωση αυτή, το σχετικό Δελτίο Ελέγχου και η αντίστοιχη ΠΕΠ, διαβιβάζονται από το αρμόδιο Τ.Ε.Ε.Σ. του Σ.ΕΠ.Ε. στην αρμόδια Υπηρεσία του ΕΦΚΑ, εντός προθεσμίας επτά (7) εργάσιμων ημερών από την ημέρα επίδοσης του Δελτίου Ελέγχου στον εργοδότη ή από την ημέρα κοινοποίησης της σχετικής έκθεσης/εγγράφου σχετικά με τη διαπίστωση αδήλωτης εργασίας στο αρμόδιο Τ.Ε.Ε.Σ., όταν ο επιτόπιος έλεγχος έχει διενεργηθεί από άλλα αρμόδια ελεγκτικά όργανα (π.χ. Οικονομική Αστυνομία).

Στη συνέχεια, κατόπιν εκδόσεως και επιδόσεως στον εργοδότη της σχετικής ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του ΕΦΚΑ, σχετικό αντίγραφο με αναφορά στην ημέρα επίδοσής της, κοινοποιείται στο αρμόδιο Τ.Ε.Ε.Σ. του Σ.ΕΠ.Ε. που εξέδωσε την αρχική ΠΕΠ, για τυχόν περαιτέρω ενέργειες επί ενδεχομένου προσφυγής του εργοδότη (σχετ.1.6).

Η εξόφληση της ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης δεν αποτελεί προϋπόθεση για τη χρήση από τον εργοδότη του δικαιώματος των εκπτώσεων που αναφέρθηκαν παραπάνω (σχετ. 1.2).

1.4 Επίδοση ΠΕΠ και καταβολή προστίμου

Οι ΠΕΠ κοινοποιούνται με απόδειξη στον υπόχρεο εργοδότη εντός επτά (7) εργάσιμων ημερών από την ημέρα επίδοσης του Δελτίου Ελέγχου σε αυτόν, ενώ για την επίδοσή τους εφαρμόζονται το αρ. 19 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999) και τα άρθρα 47 έως 57 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας.

Επίσης, οι ΠΕΠ με τις οποίες επιβάλλονται οι ανωτέρω κυρώσεις, αποτελούν νόμιμο τίτλο για την είσπραξη των προστίμων και εισπράττονται ως δημόσιο έσοδο, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (Κ.Ε.Δ.Ε.) (ν.δ. 356/1974 Α’ 90), όπως ισχύει.

Καθόσον εκδίδονται από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς του ΕΦΚΑ, καταβάλλονται στο αρμόδιο Κ.Ε.Α.Ο. της ασφαλιστικής περιοχής στην οποία λειτουργεί η επιχείρηση, μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία επίδοσής τους, άλλως το πρόστιμο βεβαιώνεται και εισπράττεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Ε.Δ.Ε..

1.5 Παράλληλη έκδοση προστίμου από διαφορετικές Υπηρεσίες

Στα πλαίσια εναρμόνισης των ελεγκτικών διαδικασιών και των διοικητικών κυρώσεων μεταξύ ΕΦΚΑ και Σ.ΕΠ.Ε., καθώς και του κοινού δυνητικού πεδίου δράσης τους, δύναται να διενεργηθεί επιτόπιος έλεγχος και από τους δύο αυτούς ελεγκτικούς μηχανισμούς, στην ίδια επιχείρηση την ίδια ημέρα.

Αν σε μια επιχείρηση επιβληθούν περισσότερα του ενός πρόστιμα για αδήλωτη εργασία του ίδιου εργαζομένου, που προκύπτουν από έλεγχο της ίδιας ημέρας, η καταβολή του προστίμου γίνεται άπαξ βάσει της ΠΕΠ που κοινοποιήθηκε πρώτη στον υπόχρεο εργοδότη.

1.6 Επίλυση Αμφισβητήσεων

Όπως προαναφέρθηκε, η επιβολή κυρώσεων για την αδήλωτη εργασία, ολοκληρώνεται μετά την επιβολή προστίμου για τον αντίστοιχο καταλογισμό των εισφορών τρίμηνης ασφάλισης του εργαζομένου.

Κατόπιν αυτού, σύμφωνα με την παρ. 10 του άρθρου 1 της κοινοποιούμενης Υ.Α., οι δύο αυτές διοικητικές πράξεις προσβάλλονται ως σύνθετη διοικητική ενέργεια, με την άσκηση προσφυγής ουσίας ενώπιον του αρμόδιου Διοικητικού Δικαστηρίου, εντός προθεσμίας εξήντα (60) ημερών από την επίδοση της δεύτερης εξ αυτών.

Μέσα στην ίδια προθεσμία, η προσφυγή κοινοποιείται με μέριμνα του προσφεύγοντος και με ποινή απαραδέκτου, στην αρμόδια Υπηρεσία έκδοσης των ανωτέρω προστίμων. Η προθεσμία για την άσκηση της προσφυγής και η άσκηση αυτής δεν αναστέλλουν την εκτέλεση των ανωτέρω πράξεων, πλην των εξαιρέσεων που ορίζονται σε ισχύουσες διατάξεις. Ο σχηματισμός του Διοικητικού Φακέλου και η διατύπωση των απόψεων του Φορέα προς το αρμόδιο Διοικητικό Δικαστήριο, σε περίπτωση άσκησης προσφυγής του εργοδότη, διενεργείται από την τοπική μονάδα του ΕΦΚΑ, στην ασφαλιστική περιοχή της οποίας λειτουργεί η επιχείρηση.

Στις περιπτώσεις υποβολής από τον εργοδότη αίτησης θεραπείας – ένστασης κατά των δύο αυτών ΠΕΠ, αυτές θα αρχειοθετούνται ως άνευ αντικειμένου, ενώ ταυτόχρονα θα ενημερώνεται ο υπόχρεος εργοδότης για το δικαίωμα άσκησης προσφυγής ουσίας, κατά της σύνθετης διοικητικής ενέργειας, όπως προαναφέρθηκε.

Στην περίπτωση άσκησης προσφυγής κατά ΠΕΠ που εκδίδονται από Επιθεωρητή του Σ.ΕΠ.Ε, όσον αφορά την αδήλωτη εργασία και από αρμόδιο ελεγκτή του ΕΦΚΑ, όσον αφορά τον καταλογισμό των ασφαλιστικών εισφορών τριμήνου, τα συναρμόδια αυτά όργανα συνεργάζονται, εφόσον κριθεί αναγκαίο, για τη διατύπωση των απόψεων και τον σχηματισμό του διοικητικού φακέλου.

Αναφορικά με την εκτελεστότητα της ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης, σας γνωρίζουμε ότι επειδή περιέχει ασφαλιστική ιστορία εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 20 του Ν.2972/01 όπου ορίζεται ότι: « Για τις διοικητικές διαφορές ουσίας που προκύπτουν από την εφαρμογή της νομοθεσίας του ΙΚΑ, η προθεσμία για την άσκηση της προσφυγής και η άσκησή της δεν αναστέλλουν αυτοδικαίως την εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξης, εκτός των περιπτώσεων της αναγνώρισης ημερών εργασίας από οποιαδήποτε αιτία και της επιστροφής καταβληθεισών εισφορών ».

Σε περίπτωση που με τελεσίδικη δικαστική απόφαση ακυρωθούν οι ως άνω ΠΕΠ, ο ασφαλισμένος που κατοχύρωσε ασφαλιστικά δικαιώματα δυνάμει της ακυρωθείσας ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης, δύναται, για λόγους χρηστής διοίκησης, να εξαγοράσει τον χρόνο για τον οποίο καταλογίστηκαν οι παραπάνω ασφαλιστικές εισφορές του τριμήνου.

Ως βάση υπολογισμού των εισφορών αυτών λαμβάνεται ο κατώτατος μισθός ή ημερομίσθιο, όπως ισχύει κάθε φορά.

1.7 Έναρξη ισχύος διατάξεων

Σύμφωνα με την κοινοποιούμενη υπ’ αριθ. Υ.Α. 43614/996/09-08-18 (ΦΕΚ τ.Β’ 3521/2108-18), καθορίζεται η ισχύς των άρθρων 5 έως 8 του Ν.4554/18 (ΦΕΚ 130/τ.Α’/18-07-18), από την ημέρα δημοσίευσής της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ήτοι από 21-08-2018.

1.8 Καταργούμενες διατάξεις

Από την ανωτέρω ημερομηνία έναρξης ισχύος των παραπάνω άρθρων του Ν. 4554/18, καταργούνται οι διατάξεις του άρθρου 1 της υπ’ αριθμ.27397/122/19-08-2013 Υ.Α. (Β΄2062) και της υπ’ αριθ. Φ.11321/11115/802/02-06-14 (ΦΕΚ Β’ 1551/12-06-14 τ.Β’) Υ.Α..

Ως εκ τούτου καταργούνται:

i. το αυτοτελές πρόστιμο ποσού 500,00€ για μη τήρηση του Πίνακα Προσωπικού (Ε4),

ii. η παροχή έκπτωσης 30% επί του επιβληθέντος προστίμου, σε περίπτωση εξόφλησής του εντός δέκα εργάσιμων ημερών,

iii. η διάκριση επιβολής του προστίμου ανάλογα με την ηλικία και την κατηγορία/ειδικότητα στην οποία εντοπίστηκε να απασχολείται ο αδήλωτος εργαζόμενος.

Επίσης, οποιαδήποτε αναφορά στις κείμενες διατάξεις στις περί αδήλωτης εργασίας ρυθμίσεις και κυρώσεις των ανωτέρω υπουργικών αποφάσεων νοείται ως αναφορά στις διατάξεις των άρθρων 5 έως 7 του Ν.4554/18.

2. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΠΡΑΞΕΩΝ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΠΡΟΣΤΙΜΟΥ

2.1 Έντυπα Πράξεων Επιβολής Προστίμου

Ειδικά και μόνο για το απαιτούμενο διάστημα τροποποίησης των λογισμικών εφαρμογών του ΟΠΣ τ.ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, οι Πράξεις Επιβολής Προστίμου θα συντάσσονται χειρόγραφα, κατά το πρότυπο των επισυναπτόμενων εντύπων - Υποδειγμάτων1 .
Στην περίπτωση παράβασης σχετικής με αδήλωτο εργαζόμενο (για πρώτη φορά, από ισχύος του άρθρου 5 του Ν. 4554/18), συντάσσεται το έντυπο της ΠΕΠ Ν. 4554/18.
Στην περίπτωση διαπίστωσης υποτροπής του εργοδότη, συντάσσεται το έντυπο ΠΕΠ Υποτροπής Ν. 4554/18, όπου θα επιλέγεται η ανάλογη προσαύξηση στο ποσό υποτροπής (100% ή 200%).
Προκειμένου για την τρίμηνη αναδρομική ασφάλιση, θα συντάσσεται αντίστοιχα το έντυπο της ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης.

Σε περίπτωση που από επιτόπιο έλεγχο διαπιστωθούν στον ίδιο εργοδότη περισσότεροι του ενός αδήλωτοι εργαζόμενοι, θα συντάσσεται για κάθε εργαζόμενο ξεχωριστή ΠΕΠ και ξεχωριστή ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης.

Για τους επιτόπιους έλεγχους, οι οποίοι διενεργήθηκαν πριν την έναρξη ισχύος του παραπάνω νόμου και για τους οποίους εκκρεμεί η έκδοση ΠΕΠ, θα συντάσσεται η νέα ΠΕΠ Ν. 4554/18 και η ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης, όπως περιγράφηκε παραπάνω.

2.2 Καταχώρηση ΠΕΠ στο ΟΠΣ τ.ΙΚΑ-ΕΤΑΜ

Κατόπιν της σύνταξης των ανάλογων Πράξεων, θα ενημερώνεται άμεσα η "Καρτέλα Καθυστερούμενων Οφειλέτη" στο ΟΠΣ τ.ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, μέσω της καταχώρησης των κάτωθι, κατά περίπτωση, τύπων κίνησης:
Οικονομικές Κινήσεις Οφειλέτη/Λοιπές Χρεωστικές Κινήσεις Οφειλέτη:
Τύπος Κίνησης:292 “ Πράξη Επιβολής Προστίμου Ν. 4554/18 ” ,
Τύπος Κίνησης:293 “ Πράξη Επιβολής Προστίμου Υποτροπής Ν. 4554/18 ”, η οποία αναφέρεται στην περίπτωση υποτροπής του εργοδότη ,
Τύπος Κίνησης: 294 “ Πράξη Επιβολής Προστίμου 3μηνης Ασφάλισης Ν. 4554/18 ”, η οποία αναφέρεται στην ΠΕΠ της Τρίμηνης Ασφάλισης.

¾ Στην περίπτωση έκδοσης ΠΕΠ Τρίμηνης Ασφάλισης, η καταχώρηση της ασφαλιστικής ιστορίας πραγματοποιείται κατά τα γνωστά από την οθόνη “Έλεγχος Εργοδοτών”/“Καταχώρηση Ασφαλιστικής Ιστορίας”.
Προκειμένου για την καταχώρηση της αναστολής, στο διάστημα της οποίας θα ελέγχεται η τήρηση των όρων χορήγησης της έκπτωσης, θα χρησιμοποιείται:

Τύπος Κίνησης:835 “ Αναστολή ΠΕΠ Ν. 4554/18 ” και αντίστοιχα,
Τύπος Κίνησης:836 “ Λήξη Αναστολής ΠΕΠ Ν. 4554/18 ”, από την οθόνη “Οικονομικές Κινήσεις Οφειλέτη”/ “Πληροφοριακές Κινήσεις Οφειλών”.

Η καταχώρηση της επίδοσης των χειρόγραφων ΠΕΠ θα πραγματοποιείται κατά τα γνωστά, αμέσως μετά την κοινοποίησή τους, προκειμένου η ΠΕΠ Ν.4554/18 να δύναται να επιλεγεί κατά προτεραιότητα και να εισπραχθεί το απαιτούμενο ποσό στις οριζόμενες προθεσμίες, σε περίπτωση χρήσης έκπτωσης.

Εφόσον ολοκληρωθούν οι ανάλογες λογισμικές τροποποιήσεις στο ΟΠΣ τ.ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, για την ορθή μηχανογραφική αποτύπωση των παραπάνω διατάξεων του Ν. 4554/18, θα ακολουθήσουν νεότερες σχετικές οδηγίες της Δ/νσής μας.

Επιβολή διοικητικών κυρώσεων για αδήλωτη εργασία

Διαδικασία επιβολής διοικητικών κυρώσεων για αδήλωτη εργασία από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) και τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (Ε.Φ.ΚΑ).

Η ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις του Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα, όπως κυρώθηκε και ισχύει με το άρθρο πρώτο του π.δ. 63/2005 (Α’ 98), και ιδίως της περ. 1δ’ του άρθρου 41.

2. Τις διατάξεις του άρθρου 27 του ν. 4320/2015 «Ρυθμίσεις για τη λήψη άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, την οργάνωση της Κυβέρνησης και των κυβερνητικών οργάνων και λοιπές διατάξεις» (Α’ 29).

3. Τις διατάξεις του π.δ. 125/2016 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α’ 210).

4. Τις διατάξεις της αριθμ. οικ. 13471/4878/02-03-2018 απόφασης του Πρωθυπουργού και της Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Υφυπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Αθανάσιο Ηλιόπουλο» (Β’ 814), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με την αριθμ.οικ. 25086/Δ1.8717/03-05-2018 όμοια απόφαση (Β’ 1545).

5. Τις διατάξεις της αριθμ. οικ. 44549/Δ9.12193/ 08-10-2015 απόφασης του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Υφυπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Αναστάσιο Πετρόπουλο» (Β’ 2169), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με την αριθμ. οικ. 59285/18416/12-12-2017 όμοια απόφαση (Β’ 4503).

6. Τις διατάξεις του π.δ. 134/2017 «Οργανισμός Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης» (Α’ 168), όπως ισχύει.

7. Τις διατάξεις του α.ν. 1846/1951 «Περί κοινωνικών ασφαλίσεων» (Α’ 179), όπως ισχύει.

8. Τις διατάξεις του άρθρου 20 του ν. 4255/2014 «Εκλογή μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και άλλες διατάξεις» (Α’ 89).

9. Τις διατάξεις του άρθρου 8 του ν. 4554/2018 «Ασφαλιστικές και συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις - Αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας - Ενίσχυση της προστασίας των εργαζομένων - Επιτροπεία ασυνόδευτων ανηλίκων και άλλες διατάξεις» (Α’ 130).

10. Τις διατάξεις του ν. 3996/2011 «Αναμόρφωση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, ρυθμίσεις θεμάτων Κοινωνικής Ασφάλισης και άλλες διατάξεις» (Α’ 170) και ιδίως της παρ.5 του άρθρου 24.

11. Τις διατάξεις του άρθρου 14 του ν. 4144/2013 «Αντιμετώπιση της παραβατικότητας στην Κοινωνική Ασφάλιση και στην αγορά εργασίας και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας» (Α’ 88), όπως ισχύει. 12. Τις διατάξεις της αριθμ. οικ. 32143/Δ1.11288/ 11-6-2018 απόφασης της Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης «Επανακαθορισμός όρων ηλεκτρονικής υποβολής εντύπων αρμοδιότητας Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) και Οργανισμού Απασχολήσεως Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ)» (Β’ 2401).

13. Τις διατάξεις της αριθμ. οικ. 34331/Δ9.8920/ 26-7-2016 απόφασης του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης «Απλούστευση διαδικασιών Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος του Σ.ΕΠ.Ε (ΟΠΣ-ΣΕΠΕ)» (Β’ 2458), όπως ισχύει.

14. Τις διατάξεις της αριθμ. 3462/2/26-1-2017 απόφασης της Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης «Μορφή, περιεχόμενο και χρήση τυποποιημένων χειρόγραφων εντύπων και ηλεκτρονικών εφαρμογών Δελτίων Ελέγχου Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.)» (Β’ 344).

15. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας απόφασης δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, αποφασίζουμε:

Άρθρο 1

Διαδικασία Επιβολής Διοικητικών Κυρώσεων (προστίμων) κατά τη διαπίστωση Αδήλωτης Εργασίας

1. Για την επιβολή των διοικητικών κυρώσεων (προστίμων) των παραγράφων 1, 2 και 3 του άρθρου 5 του ν. 4554/2018 (Α’ 130), συντάσσεται και επιδίδεται Δελτίο Ελέγχου με το οποίο διαπιστώνεται παράβαση για αδήλωτη εργασία, και συντάσσεται και επιδίδεται Πράξη Επιβολής Προστίμου, κατά δέσμια αρμοδιότητα χωρίς προηγούμενη πρόσκληση του εργοδότη για παροχή εξηγήσεων, με την οποία προσδιορίζεται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις ανωτέρω παραγράφους 1, 2 και 3 του άρθρου 5 του ως άνω νόμου, το ύψος του προστίμου που αντιστοιχεί στη διαπιστωθείσα παράβαση. Η Πράξη Επιβολής Προστίμου κατά τα ανωτέρω κοινοποιείται, με απόδειξη, στον παραβάτη εργοδότη.

2. Όταν τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα, όπως αυτά αναφέρονται στο άρθρο 14 του ν. 4144/2013 όπως ισχύει, διαπιστώνουν, κατά τον έλεγχο, τη μη αναγραφή εργαζομένου σε ισχύοντα πίνακα προσωπικού, ενημερώνουν το κατά τόπο αρμόδιο Τμήμα Επιθεώρησης Εργασιακών Σχέσεων (Τ.Ε.Ε.Σ.) του Σ.ΕΠ.Ε., εντός πέντε (5) εργασίμων ημερών από την ημέρα διενέργειας του ελέγχου, σχετικά με την παράβαση. Εν συνεχεία, ο Προϊστάμενος του Τ.Ε.Ε.Σ. συντάσσει και επιδίδει Πράξη Επιβολής Προστίμου, με την οποία προσδιορίζεται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις ανωτέρω παραγράφους 1, 2 και 3 του άρθρου 5 του ως άνω νόμου, το ύψος του προστίμου που αντιστοιχεί στη διαπιστωθείσα παράβαση. Η Πράξη Επιβολής Προστίμου κατά τα ανωτέρω κοινοποιείται, με απόδειξη, στον παραβάτη εργοδότη.

3. Η Πράξη Επιβολής Προστίμου επιδίδεται στον εργοδότη εντός (7) εργάσιμων ημερών από την ημέρα επίδοσης του Δελτίου Ελέγχου ή από την ημέρα κοινοποίησης της σχετικής έκθεσης/εγγράφου σχετικά με τη διαπίστωση αδήλωτης εργασίας στο αρμόδιο Τ.Ε.Ε.Σ. Εντός της ιδίας προθεσμίας η Πράξη Επιβολής Προστίμου και το σχετικό δελτίο ελέγχου/έκθεση ελέγχου διαβιβάζονται προς την αρμόδια υπηρεσία του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (Ε.Φ.Κ.Α.), προκειμένου να καταλογισθούν οι προβλεπόμενες από την παράγραφο 4 του άρθρου 5 του ν. 4554/2018 ασφαλιστικές εισφορές. Για τον καταλογισμό των εν λόγω ασφαλιστικών εισφορών από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα του Ε.Φ.Κ.Α., ως βάση υπολογισμού των εισφορών του τριμήνου λαμβάνεται ο κατώτατος μισθός ή το κατώτατο ημερομίσθιο, σύμφωνα με τις ισχύουσες σχετικές διατάξεις. Εάν αποδειχθεί απασχόληση πέρα των τριών (3) μηνών ή αποδοχές υψηλότερες από τις κατώτατες, κατά τα ανωτέρω αναφερόμενα, για το ελεγχόμενο διάστημα καταλογίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία.

4. Η Πράξη Επιβολής Προστίμου αποτελεί νόμιμο τίτλο για την είσπραξη του προστίμου και εισπράττεται ως δημόσιο έσοδο σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (Κ.Ε.Δ.Ε.) (ν.δ. 356/1974 Α’ 90), όπως ισχύει.

5. Όταν το πρόστιμο έχει επιβληθεί από Επιθεωρητή του Σ.ΕΠ.Ε., καταβάλλεται στην αρμόδια Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία (ΔΟΥ). Όταν έχει επιβληθεί από ελεγκτή των Περιφερειακών Ελεγκτικών Κέντρων Ασφάλισης ή υπάλληλο του Ε.Φ.Κ.Α., καταβάλλεται στην αρμόδια υπηρεσία του Ε.Φ.Κ.Α. Και στις δύο περιπτώσεις το πρόστιμο καταβάλλεται εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) εργασίμων ημερών από την ημέρα επίδοσης της Πράξης Επιβολής Προστίμου. Ο εργοδότης υποχρεούται, εντός πέντε (5) εργασίμων ημερών από την ημέρα καταβολής του προστίμου, να καταθέσει στην αρμόδια υπηρεσία (Σ.ΕΠ.Ε. ή Ε.Φ.Κ.Α.) το σχετικό πρωτότυπο διπλότυπο είσπραξης.

6. Όταν ο εργοδότης προβαίνει στην πρόσληψη του εργαζομένου ή των εργαζομένων που διαπιστώθηκαν ως αδήλωτοι, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 6 του ν. 4554/2018, καταβάλλει το επιβληθέν πρόστιμο μειωμένο κατά το ποσό που αντιστοιχεί ανά περίπτωση σε συνάρτηση με τη διάρκεια της σύμβασης εργασίας, εντός της προαναφερθείσας προθεσμίας των δεκαπέντε (15) εργασίμων ημερών από την ημέρα επίδοσης της Πράξης Επιβολής Προστίμου.

7. Ο εργοδότης υποχρεούται, εντός πέντε (5) εργασίμων ημερών, από την ημέρα καταβολής του μειωμένου προστίμου, να καταθέσει στην αρμόδια υπηρεσία (Σ.ΕΠ.Ε. ή Ε.Φ.Κ.Α.) εκτός από το σχετικό πρωτότυπο διπλότυπο είσπραξης, το έντυπο Ε3: Ενιαίο Έντυπο Αναγγελίας Πρόσληψης (Ε3 Αναγγελίας Πρόσληψης και Ε4 Συμπληρωματικός Πίνακας Προσωπικού Νέας Πρόσληψης), υπεύθυνη δήλωση επιλογής διάρκειας της σύμβασης, μη υποτροπής κατά το άρθρο 5 παρ. 3 του ν. 4554/2018, αποδοχής του προστίμου και παραίτησης από την άσκηση των προβλεπόμενων ένδικων βοηθημάτων.

8. Σε περίπτωση μείωσης του προσωπικού της επιχείρησης για τους λόγους που απαριθμούνται στην παρ. 5 του άρθρου 6 του ν. 4554/2018, ο εργοδότης υποχρεούται, εντός πέντε (5) εργασίμων ημερών από το γεγονός, να προσκομίσει στην αρμόδια Υπηρεσία (Σ.ΕΠ.Ε. ή Ε.Φ.Κ.Α.) τα απαραίτητα δικαιολογητικά, προκειμένου να επιβεβαιωθεί η συνδρομή κάποιου από τους προβλεπόμενους λόγους.

9. Εάν, μετά τη χρήση της έκπτωσης, διαπιστωθεί η μη συνδρομή των προϋποθέσεών της ή συντρέξει μείωση του προσωπικού της επιχείρησης σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 6 του ν. 4554/2018, η αρμόδια Υπηρεσία (Σ.ΕΠ.Ε. ή Ε.Φ.Κ.Α.) βεβαιώνει σε βάρος του εργοδότη το υπολειπόμενο του αρχικού προστίμου ποσό, ενημερώνοντας σχετικά τον τελευταίο.

10. Κατά των Πράξεων Επιβολής Προστίμου των παρ. 1 και 2, ανάλογα με το εκδούν την πράξη όργανο, κατά περίπτωση, και της Πράξεως Επιβολής Προστίμου της παρ. 3 της παρούσης ασκείται προσφυγή ουσίας ενώπιον του αρμόδιου Διοικητικού Πρωτοδικείου εντός εξήντα (60) ημερών από την επίδοση της δεύτερης εξ αυτών, δια της οποίας περατούται η ως άνω περιγραφόμενη σύνθετη διοικητική ενέργεια επιβολής κυρώσεων για την αδήλωτη εργασία. Μέσα στην ίδια προθεσμία, η προσφυγή κοινοποιείται με μέριμνα του προσφεύγοντος και με ποινή απαραδέκτου, στην αρμόδια υπηρεσία (Σ.ΕΠ.Ε. ή Ε.Φ.Κ.Α.). Η προθεσμία για την άσκηση της προσφυγής και η άσκηση αυτής δεν αναστέλλουν την εκτέλεση των ανωτέρω πράξεων, πλην των εξαιρέσεων που ορίζονται σε ισχύουσες διατάξεις. Σε περίπτωση που με τελεσίδικη δικαστική απόφαση ακυρωθούν οι ως άνω Πράξεις Επιβολής Προστίμου, ο ασφαλισμένος που κατοχύρωσε ασφαλιστικά δικαιώματα δυνάμει της ακυρωθείσας Πράξης Επιβολής Προστίμου της παρ. 3 της παρούσης, θα δύναται, για λόγους χρηστής διοίκησης, να εξαγοράσει το χρόνο για τον οποίο καταλογίστηκαν ασφαλιστικές εισφορές δυνάμει της άνω Πράξης Επιβολής Προστίμου. Ως βάση υπολογισμού των εισφορών αυτών λαμβάνεται ο κατώτατος μισθός ή το κατώτατο ημερομίσθιο, κατά τις εκάστοτε ισχύουσες σχετικές διατάξεις.

Άρθρο 2

Ισχύς της απόφασης

Η απόφαση αυτή ισχύει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.